Bạn đã bao giờ phát hiện những nốt mụn nhỏ li ti màu trắng xung quanh môi hoặc bên trong miệng chưa? Chúng thường được gọi là đốm Fordyce hoặc là vết sần. Đây là một tình trạng khá phổ biến đối với chúng ta. Mặc dù nó được biết đến là vô hại nhưng thực chất vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với cơ thể. Vì vậy, bạn cần phải hiểu rõ hơn về tình trạng này để có thể tìm ra cách điều trị phù hợp.
Vết sần trên môi là gì?
Còn được gọi là hạt Fordyce hoặc tuyến Fordyce, những vết sưng màu trắng hoặc hơi vàng này xảy ra do sự mở rộng của các tuyến bã nhờn hoặc tuyến dầu không liên quan đến nang lông. Chúng không gây đau hoặc ngứa và cũng không lây nhiễm. Chúng thường xuất hiện ở rìa ngoài của môi hoặc bên trong má. Chúng cũng có thể xuất hiện trên các vùng khác của khuôn mặt hoặc cơ thể, nơi không có lông.
Trên thực tế, các vết sần khá phổ biến và xuất hiện như những vết sưng tấy lan rộng ra; trong một số trường hợp, chúng xuất hiện thành từng cụm.
Các vết sần có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Chúng hiện diện trong 70-80 phần trăm dân số trưởng thành. Tuy nhiên, chúng thường xuất hiện trong những năm tuổi thiếu niên của một người.
Xác định vết sần như thế nào?
Các vết sần (đốm Fordyce) có màu trắng hoặc màu vàng nhạt. Chúng cũng có thể cùng màu với da của bạn. Kích thước của chúng có đường kính từ 1-3 mm; đôi khi chúng có thể lớn hơn. Khi chúng xuất hiện ở cơ quan sinh dục của bạn, các nốt mụn có thể có màu đỏ.
Chúng xuất hiện thành từng cụm và hình thành đối xứng trên các đường bên ngoài của cả hai môi của bạn. Đôi khi, chúng có thể được nhìn thấy bên trong miệng – bên trong môi và má. Nếu bạn kéo căng da, chúng có thể được nhìn thấy rõ ràng. Nếu không, chúng rất nhỏ nên bạn khó có thể nhìn thấy chúng.
Có một số tình trạng liên quan đến da có thể bị nhầm với vết sần trên môi như:
- Một loại ung thư da được gọi là ung thư biểu mô tế bào đáy. Nó có các triệu chứng bao gồm phát triển, một cục u hoặc một mảng màu đỏ.
- Một tình trạng gọi là tăng sản bã nhờn gây ra các vết sưng nhỏ, màu trắng, mềm.
- Nang Milium cũng là những nốt sần màu trắng và tròn, đôi khi có thể nhìn thấy trên mặt, nhưng khó sờ vào được.
- Các vết sưng cứng nhỏ được hình thành dưới các lớp da, được gọi là u nang epidermoid.
Điều trị vết sần trên môi
Vì các vết sần không gây đau, ngứa hoặc bất kỳ vấn đề nào khác nên chúng có thể được để yên. Nhưng nếu bạn không hài lòng về cách những vết sưng này ảnh hưởng đến ngoại hình của mình, bạn có thể lựa chọn các phương pháp điều trị sau để loại bỏ chúng:
1. Điều trị Y tế
A. Liệu pháp Laser
Bác sĩ da liễu có thể sử dụng chùm tia laser có bước sóng khác nhau để loại bỏ các nốt mụn. Khi được loại bỏ bằng phương pháp điều trị bằng laser carbon dioxide, chúng có thể gây ra sẹo. Một lựa chọn khác là điều trị bằng laser nhuộm xung, chi phí cao hơn nhưng có thể để lại ít sẹo hơn.
B. Ứng dụng liệu trình
Để loại bỏ các đốm Fordyce, bác sĩ da liễu của bạn cũng có thể kê toa tretinoin tại chỗ hoặc isotretinoin uống. Các công thức có axit bichloracetic như một thành phần cũng có thể được khuyến khích.
Lưu ý: Phương pháp điều trị bằng laser và bôi ngoài da cũng có thể được đề xuất, mặc dù phương pháp này có thể gây ra các tác dụng phụ như ngứa ran, bỏng rát trên da hoặc thậm chí là viêm da.
C. Phẫu thuật vi điểm
Phẫu thuật vi điểm là một thủ tục, trong đó bác sĩ loại bỏ các vết sần khỏi khuôn mặt của bạn với tốc độ nhanh.
Vì đây là một thủ thuật đau đớn nên có thể gây tê cục bộ để giảm bớt cảm giác đau. Tuy nhiên, một khi quy trình hoàn tất, không có sẹo hoặc các tác dụng phụ khác. Các vết sần cũng không tái phát, ngay cả sau khi điều trị một thời gian dài.
Bên cạnh đó, các vết sần cũng có thể được loại bỏ bằng phương pháp cactơ hóa hoặc khử điện.
2. Biện pháp tại nhà
A. Giấm táo
Apple Cider Vinegarr (ACV) có bản chất là làm se và kháng khuẩn. Một dung dịch ACV và nước trộn với tỷ lệ bằng nhau, bôi lên các nốt mụn hai lần một tuần, có thể hữu ích. Rửa sạch sau một thời gian. Đặc tính làm se khít lỗ chân lông của ACV hoạt động như một loại toner và bình thường hóa lượng dầu và bã nhờn trên da của bạn.
B. Tỏi
Hỗn hợp tỏi xay với nước và nước cốt chanh uống khi bụng đói có thể giúp giảm đốm Fordyce. Tỏi nói chung có rất nhiều phẩm chất tốt giúp giảm vi khuẩn trong cơ thể chúng ta.
C. Jojoba và dầu argan
Dầu jojoba chứa vitamin E, giúp nuôi dưỡng làn da và giảm kích thước lỗ chân lông mở rộng. Điều này sẽ làm giảm tiết bã nhờn dư thừa. Dầu argan cũng giúp cân bằng lượng dầu tiết ra của da. Trộn cả hai loại dầu theo tỷ lệ bằng nhau và thoa. Rửa sạch sau mười phút.
D. Dầu dừa
Bôi dầu dừa trộn với một vài giọt dầu oải hương cũng có thể giúp giảm đốm Fordyce. Dầu dừa dưỡng ẩm cho da, giúp da không bị mất nước. Da khô quá mức có thể dẫn đến tiết nhiều bã nhờn, gây ra các nốt mụn. Dầu hoa oải hương có khả năng chống viêm và sẽ giúp làm dịu làn da của bạn. Để hỗn hợp này trong vài giờ, sau đó rửa sạch bằng nước ấm.
Các yếu tố rủi ro
Mặc dù bản thân các vết sần vô hại về bản chất, nhưng chúng có thể là dấu hiệu của các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác như ung thư. Một nghiên cứu phát hiện ra rằng tất cả những người tham gia có các đốm này trong miệng đều mắc một dạng ung thư đại trực tràng đó là di truyền trong tự nhiên.
Nếu các thành viên trong một gia đình có vết sần, nghiên cứu này cho thấy rằng sự hiện diện của chúng có thể giúp phát hiện tốt nguy cơ họ bị ung thư trước khi nó xuất hiện. Tuy nhiên, cần phải nghiên cứu thêm về vấn đề này.
Một yếu tố nguy cơ khác liên quan đến việc có nhiều vết sần trong miệng của bạn là một tình trạng gọi là tăng lipid máu. Trong tình trạng này, hàm lượng mỡ trong máu tăng cao khiến bạn có nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.
Khi nào đi khám bác sĩ?
Trên thực tế, các vết sần là vô hại và không gây ra bất kỳ bệnh tật nào. Tuy nhiên, nếu bạn có những đốm này, bạn có thể thấy chúng là một vấn đề về thẩm mỹ vì chúng có thể trông và cảm thấy khó chịu. Hầu hết thời gian, chúng thậm chí không được nhìn thấy rõ ràng. Nếu bạn muốn loại bỏ chúng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu.
Trong những trường hợp hiếm hoi, các vết sần có thể bị ngứa hoặc bị kích ứng và do đó cần được chăm sóc y tế.
